Carla de Ruiter
Waarom medewerkers meestal niet doen wat je zegt

Een van de meest gehoorde frustraties van leidinggevenden is dat hun medewerkers niet naar hen luisteren en hun eigen ding blijven doen. Heel lastig bij veranderingstrajecten natuurlijk en op het oog niet iets om makkelijk recht te zetten. Toch ligt de aanvliegroute anders dan de meeste leidinggevenden denken. Hoe zorg je dat de beoogde verandering in jouw organisatie slaagt zonder autoritair gedrag?
Weerstand tegen verandering
Om te beginnen is het goed om stil te staan bij waarom medewerkers niet meegaan met de beoogde verandering. Daar zijn een aantal veelvoorkomende redenen voor.
1. Angst voor het onbekende
Verandering brengt vaak het onbekende met zich mee, wat angst en onzekerheid kan veroorzaken bij medewerkers. Ze zijn bang voor de gevolgen van de verandering, zoals het verlies van hun baan, een toegenomen werkdruk, of dat ze de nieuwe taken en systemen niet aankunnen.
2. Onduidelijke communicatie
Communiceer duidelijk over de aard van de verandering, waarom deze nodig is en wat de verwachtingen zijn. Als de communicatie gebrekkig is, zullen medewerkers niet begrijpen wat er van hen wordt verwacht, wat leidt tot weerstand.
3. Gebrek aan betrokkenheid
Medewerkers kunnen zich buitengesloten voelen als ze niet worden betrokken bij het besluitvormingsproces met betrekking tot de verandering. Ze willen het gevoel hebben dat hun mening ertoe doet en dat hun belangen worden behartigd.
4. Gebrek aan motivatie
Soms ontbreekt de intrinsieke motivatie bij medewerkers om de voorgestelde verandering te omarmen. Ze begrijpen mogelijk niet hoe de verandering bijdraagt aan het bereiken van persoonlijke of organisatiedoelen.
5. Verandering moeilijk maken
Veranderingen kunnen soms te complex of te abrupt worden geïmplementeerd, waardoor medewerkers het gevoel hebben dat ze de benodigde vaardigheden en hulpmiddelen missen om met de nieuwe situatie om te gaan.
Om met deze weerstand om te gaan en veranderingen effectief door te voeren, is het belangrijk om Dienend Leiderschap toe te passen.
Dienend Leiderschap: een veranderende benadering
Dienend leiderschap is een leiderschapsfilosofie die draait om het dienen van anderen. Het houdt in dat leidinggevenden zich richten op het voldoen aan de behoeften van hun medewerkers en het mogelijk maken van hun groei en succes. Deze benadering staat in schril contrast met de traditionele autoritaire stijl van leiderschap waarbij medewerkers simpelweg bevelen opvolgen.
Dienend Leiderschap kan effectief zijn in het doorvoeren van veranderingen, omdat het de nadruk legt op empathie, betrokkenheid, en het creëren van een positieve werkomgeving. Hier zijn enkele aspecten van Dienend Leiderschap die kunnen helpen bij het overwinnen van de weerstand tegen verandering:
1. Empathie
Dienend Leiderschap begint met het begrijpen van de gevoelens en zorgen van medewerkers. Luister en neem de tijd naar wat je teamleden te zeggen hebben en neem hun zorgen serieus. Door empathie te tonen, kun je de angst en onzekerheid die veranderingen met zich meebrengen, verminderen.
2. Betrokkenheid
Medewerkers voelen zich meer gemotiveerd om veranderingen te omarmen als ze het gevoel hebben dat ze deel uitmaken van het besluitvormingsproces. Dienend Leiderschap betrekt medewerkers bij het plannen en uitvoeren van veranderingen, waardoor ze zich meer verantwoordelijk voelen voor het succes van de onderneming. Soms kan het zijn dat er maar over een bepaald deel inspraak kan zijn. Bijvoorbeeld als het gaat om begrotingen of wetgeving. Dan is het belangrijk om te communiceren over wat er al vaststaat, wat de kaders zijn, en waar wél over meegepraat kan worden. Dat kan bijvoorbeeld zijn over hoe medewerkers zelf kosten kunnen besparen of welke mogelijkheden zij zien.
3. Inspiratie
Dienend Leiderschap omvat ook het inspireren van medewerkers. Leiders moeten een visie voor de toekomst presenteren en laten zien hoe de voorgestelde veranderingen bijdragen aan het bereiken van die visie. Inspiratie kan medewerkers motiveren om actief deel te nemen aan de veranderingen.
4. Ondersteuning
Leiders moeten hun medewerkers voorzien van de middelen en training die ze nodig hebben om met succes met de veranderingen om te gaan. Dit vermindert de angst die ontstaat wanneer medewerkers zich niet in staat voelen om de nieuwe eisen aan te kunnen.
5. Geduld
Verandering kost tijd, en dienend leiderschap houdt in dat leiders geduldig zijn en begrijpen dat medewerkers mogelijk wat tijd nodig hebben om zich aan te passen. Het is belangrijk om ruimte te bieden voor leren en groei.
Het vermijden van autoritair gedrag
Een van de grootste valkuilen bij het doorvoeren van veranderingen is het gebruik van autoritair gedrag. Autoritaire leiders gebruiken vaak dwang, straf, en bevelen om medewerkers te dwingen de veranderingen te accepteren. Dit kan op korte termijn resultaten opleveren, maar het creëert negatieve gevolgen op lange termijn, zoals ontevredenheid, verloop van personeel en verminderde betrokkenheid.
Dienend Leiderschap biedt een alternatieve benadering om veranderingen door te voeren zonder autoritair gedrag. In plaats van te bevelen, moedigen dienend leiders open communicatie en samenwerking aan. Ze bouwen vertrouwen op en creëren een positieve werkomgeving waarin medewerkers zich gesteund voelen.
Wat dan wel?
Zorgen en behoeften
In plaats van bevelen uit te delen, is het cruciaal om een open dialoog te bevorderen. Geef medewerkers de ruimte om vragen te stellen, zorgen te uiten en ideeën te delen. Dit bevordert wederzijds begrip en stelt je in staat om de specifieke zorgen en behoeften van je teamleden te begrijpen.
Samenwerking
Werk daarbij samen met je medewerkers. Los samen problemen op. Samenwerking creëert een gevoel van eigenaarschap en zorgt er ook voor dat er motivatie vrijkomt om de veranderingen te omarmen.
Feedback en aanpassing
Sta jij open voor feedback van je medewerkers en ben je bereid om de veranderingen aan te passen op basis van deze feedback? Dit toont aan dat je de mening en ervaringen van je team serieus neemt en bereid bent om te leren en te groeien.
Transparantie
Een belangrijk aspect van Dienend Leiderschap is transparantie. Wees eerlijk en open over de redenen voor de veranderingen, de verwachte gevolgen en de stappen die worden genomen. Transparantie creëert vertrouwen en vermindert speculatie en angst onder medewerkers.
Geduld en ondersteuning
Wees geduldig en begrijp dat niet iedereen in hetzelfde tempo zal reageren op de veranderingen. Sommige medewerkers hebben misschien wat meer tijd nodig om zich aan te passen, en het is de rol van leidinggevenden om hen te ondersteunen en te begeleiden gedurende dit proces.
Een praktisch voorbeeld van Dienend Leiderschap
Laten we een praktisch voorbeeld bekijken om te begrijpen hoe Dienend Leiderschap kan worden toegepast bij het doorvoeren van veranderingen in een organisatie.
Stel je voor dat een organisatie overweegt om over te stappen naar een nieuwe werkmethode op het gebied van digitalisering en automatisering. De leidinggevende van het team, Sarah, begrijpt dat deze verandering enige weerstand kan oproepen bij haar teamleden. In plaats van autoritair te handelen en simpelweg te bevelen dat de verandering plaatsvindt, past Sarah Dienend Leiderschap toe.
Sarah begint met het organiseren van bijeenkomsten waarin ze haar teamleden uitnodigt om hun zorgen en vragen te uiten. Ze luistert aandachtig naar hun opmerkingen en erkent hun angsten en onzekerheden. Vervolgens legt ze uit waarom de verandering noodzakelijk is voor de organisatie en hoe deze kan bijdragen aan het succes van het team en de individuele groei van de medewerkers. Ze geeft de kaders aan waarbinnen medewerkers in het besluitvormingsproces mee kunnen denken en met alternatieven en oplossingen kunnen komen.
Sarah betrekt vervolgens haar teamleden bij het proces door hen de mogelijkheid te bieden om suggesties te doen voor de implementatie van de nieuwe werkmethode. Ze moedigt samenwerking aan door teams te vormen die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor specifieke aspecten van de verandering.
Gedurende het proces blijft Sarah openstaan voor feedback en past ze de plannen aan op basis van de input van haar team. Ze deelt regelmatig updates en zorgt voor transparantie in alle communicatie. Ze biedt ook training en ondersteuning aan haar teamleden om ervoor te zorgen dat ze de vaardigheden hebben om met de nieuwe werkmethode om te gaan.
Het resultaat van Sarah's Dienend Leiderschap is dat haar teamleden zich betrokken voelen, begrijpen waarom de verandering noodzakelijk is en gemotiveerd zijn om ermee aan de slag te gaan. Ze voelen zich gesteund en gewaardeerd, wat de acceptatie van de verandering vergemakkelijkt.
Het praktische voorbeeld van Sarah toont aan dat Dienend Leiderschap in de praktijk kan worden toegepast en positieve resultaten kan opleveren. Het is een benadering die niet alleen helpt bij het overwinnen van weerstand tegen verandering, maar ook bij het creëren van een positieve en betrokken werkomgeving. Dienend Leiderschap is de sleutel tot het bouwen van sterke en veerkrachtige teams die klaar zijn om te gedijen in een voortdurend veranderende wereld.
PS: Wil je meer weten over Dienend Leiderschap en dit toepassen in de praktijk? Neem dan een kijkje in ons aanbod. Komend jaar starten alle leergangen voor leidinggevenden, CEO's en directies. Of de korte trainingen om meer te proeven wat Dienend Leiderschap is.